“Για να πουληθούν τα φάρμακα πρέπει να εφεύρουμε αρρώστιες”!

Η Γαλλική εφημερίδα “Monde Diplomatique” τον Μάιο του 2006 (σελ. 34-35) εντυπωσιάζει και ταρακουνά τις συνειδήσεις του ιατρικού κλάδου με το δισέλιδο άρθρο της με τίτλο: “Pour vendre les medicαments, inventons des mαlαdies”(«Για να πουληθούν τα φάρμακα, πρέπει να εφεύρουμε αρρώστιες») των Ray Mounihan (ειδικευμένου δημοσιογράφου της υγείας στο British Medical Journal) και Αlan Cassels (ερευνητή της πολιτικής των φαρμάκων στο Πανεπιστήμιο της Victoria – Canada).

Η στρατηγική του marketing των πολύ μεγάλων παραγωγών φαρμάκων, βάζει στόχο από εδώ και πέρα τους… υγιείς ανθρώπους με έναν τρόπο «επιθετικό». Οι απρόσμενες καταστάσεις στην καθημερινότητα της ζωής έχουν προκαλέσει ψυχικές διαταραχές, με συναισθήματα που τελικά διαμορφώνουν μεγάλα προβλήματα. Όλο και περισσότεροι υγιείς άνθρωποι μεταμορφώνονται σε αρρώστους. Τα φαρμακευτικά τραστ - μέσα στα πλαίσια της προώθησης, η οποία κυμαίνεται γύρω στα 500 τρις δολάρια, εκμεταλλεύονται τους πιο βαθείς μας φόβους όπως την αρρώστια και το θάνατο, αλλάζοντας έτσι καθ’ ολοκληρία την ανθρώπινη υπόσταση και την αναγκαιότητα να σωθεί η ανθρώπινη ζωή, μειώνοντας τις ταλαιπωρίες. Οι φαρμακευτικοί παράγοντες δεν ικανοποιούνται να πουλήσουν σε αυτούς που έχουν ανάγκη! Για την πιο απλή αιτία, το να πούμε στους υγιείς ανθρώπους ότι είναι άρρωστοι, αποφέρει πολλά κέρδη.

Την εποχή που η πλειονότητα των κατοίκων των πολιτισμένων χωρών μπορούν να ζήσουν πιο πολύ, πιο υγιείς και με μεγαλύτερο δυναμισμό, ο κύριος σκοπός των φαρμακευτικών εταιρειών είναι να διαμορφώσουν του υγιείς ανθρώπους σε… ανήσυχους για την υγεία τους!

Διαμορφώνονται προοδευτικά ψυχικές διαταραχές έτσι ώστε να φτάνουν σιγά-σιγά σε σοβαρές παθολογίες. Και μόνο το γεγονός, ότι είμαστε «άτομα ριψοκίνδυνα», ευαίσθητα να αναπτύξουμε παθολογία, είναι μια παθολογία από μόνη της!

Το επίκεντρο αυτού του είδους των πωλήσεων βρίσκεται στις ΗΠΑ, τόπο υποδοχής των μεγάλων φαρμακευτικών. Εάν υπολογίσουμε ότι αυτή η χώρα αντιπροσωπεύει το 5% του πληθυσμού της γης, εκεί διαμορφώνεται το 50% της αγοράς φαρμάκων. Το κόστος της υγείας σκαρφαλώνει περισσότερο από κάθε άλλο μέρος του κόσμου, κάνοντας μία πρόοδο σχεδόν 100% σε 6 χρόνια. Και αυτό όχι μόνο γιατί οι τιμές των φαρμάκων ανεβαίνουν, αλλά και γιατί οι γιατροί γράφουν όλο και περισσότερες φαρμακευτικές συνταγές!

Ο Μ. Vince Parry, ο πιο αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος του παγκόσμιου marketing, ειδικευμένος στη διαφήμιση, επεξεργάζεται από εδώ και πέρα πιο σοφιστικέ φόρμες της προώθησης των φαρμάκων: συνεργάζεται με τη βασική αρχή των φαρμακευτικών εταιρειών να διαμορφωθούν νέες αρρώστιες.

Στο άρθρο με τίτλο «Η τέχνη να κατηγοριοποιηθεί μια κατάσταση υγείας» («The αrt of brαnding α condition”, Medical Marketing & Media, London, May 2003), ο Μ. Parry αποκάλυψε τους τρόπους που πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τις φαρμακευτικές εταιρείες για να «προωθηθεί η δημιουργία» των ψυχασθενειών.

Πολλές φορές υπάρχει μία κατάσταση όχι και τόσο γνωστή, με την οποία θα πρέπει να ασχοληθούμε ιδιαιτέρως, άλλες φορές θα πρέπει να αναπροσδιορίσουμε μια αρρώστια και να της δώσουμε άλλο όνομα. Με σπάνια ειλικρίνεια, ο Μ. Parry εξηγεί πώς οι φαρμακευτικές εταιρείες όχι μόνο κατατάσσουν και προσδιορίζουν τα προϊόντα τους, όπως π.χ. το Prozac και το Viagra, αλλά προσδιορίζουν επίσης τις ειδικές συνθήκες που πρέπει να διαμορφωθούν για την κατανάλωση αυτών των προϊόντων.

Ο σκοπός είναι να δημιουργηθεί η διασύνδεση της κατάστασης υγείας και του προϊόντος στο μέγιστο της αποδοτικότητας της διακίνησης. Χαιρετίζοντας τις μεγάλες μελλοντικές επιτυχίες των φαρμακευτικών προϊόντων επισημαίνεται ότι: «Τα μελλοντικά χρόνια θα είναι μάρτυρες των διαμορφωμένων ασθενειών, προστατευμένων από τις φαρμακευτικές εταιρείες!»

Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί μέσα στη μεγάλη γκάμα ασθενειών εν δυνάμει, να υπάρξει μία συγκεκριμένη αντιμετώπιση μεταξύ των υγιών ανθρώπων και των αρρώστων. Τα σύνορα που διαχωρίζουν το “normal” και το “abnormal”, το φυσικό και το αφύσικο, είναι συχνά πολύ ελαστικά.

Είναι όμως ξεκάθαρο ότι όσο ο προσδιορισμός της αρρώστιας είναι αόριστος, τόσο θα απευθύνεται σε αρρώστους «εν δυνάμει» και το εμπόριο των φαρμάκων θα αυξάνεται. Σύμφωνα με τους ειδικούς, 90% των ηλικιωμένων Αμερικανών θα υποφέρουν από αρτηριακή πίεση και 40 εκ. Αμερικανοί θα πρέπει να παρακολουθηθούν γιατί θα έχουν αυξημένη χοληστερίνη. Με αυτή τη λογική θα πρέπει να διατεθούν μεγάλα ποσά για την καταπολέμηση της αύξησης της χοληστερίνης και να γίνει μία καμπάνια με φυσικούς τρόπους αντί της προώθησης των φαρμάκων.

Η «πώληση» των ασθενειών γίνεται με πολλούς τρόπους και τεχνικές marketing. Όμως η πιο διαδεδομένη είναι αυτή του «φόβου», π.χ. για να πουλήσουν ορμόνες στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση πιέζουν στο φόβο της ενδεχόμενης καρδιακής προσβολής.

Στο άρθρο της “Monde Diplomatique” παρατίθενται οι πηγές πληροφόρησης:

1. Lα revue medicαle PLoS Medicine propose, dαns son numero d’αvril 2006, un importαnt dossier sur « Lα fαbricαtion des mαlαdies ».

2. En Frαnce, les revues Prαtiques (grαnd public) et Prescrire (destinee αux medecins) evαluent les medicαments et portent un regαrd critique sur lα definition des mαlαdies.

3. Jorg Blech, Les Inventeurs de mαlαdies. MαnfEuvres et mαnipulαtions de l’industrie phαrmαceutique, Actes Sud, Arles, 2005.

4. Philippe Pignαrre, Comment lα depression est devenue une epidemie, Hαchette Litterαtures, coll. « Pluriel », Pαris, 2003.

Μαργαρίτα Παπαδημητρίου Boulenger Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Οστεοπαθητικών - τ. Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Ανατομίας Κ.Σ.Χ.ΠΗΓΗ